Zelf een vijver aanleggen? Katja laat zien hoe!

Zelf een vijver aanleggen? Katja laat zien hoe!

Droom je van een natuurlijke vijver vol leven in je tuin? Katja Staring van DailyGreenspiration ging je voor. Lees haar stappenplan en ontdek hoe jij ook eenvoudig een prachtige vijver aanlegt — groot of klein — én tegelijk de biodiversiteit een flinke boost geeft.

Waarom een vijver in je tuin?

Een vijver is een magneet voor leven:

  • Vogels, egels en insecten drinken en badderen

  • Kikkers, padden en salamanders paren, eten en overwinteren

  • Libellen en juffers toveren de tuin om tot een levend schilderij

  • Bijdragen aan biodiversiteit: poelen en moerassen zijn steeds zeldzamer, maar onmisbaar voor veel dieren.

Tip: Kies voor een ecologische vijver zonder vissen. Amfibieën eten muggenlarven, maar vissen verstoren dat evenwicht.


Met het Groei & Bloei Tienpuntenplan voor klimaatvriendelijk tuinieren onder de arm gaat groenjournalist en tuinboekenschrijver Katja Staring van haar nieuwe saaie tuin een plek vol leven maken. Hoe ze dat aanpakt en waar ze tegenaan loopt, kun je dit jaar volgen, in het magazine, online en op de socials. Hier beschrijft ze haar derde klus: zaaien van eenjarigen! Lees hier over haar vorige klus: een wilgentenen schutting vlechten.

Uit: Groei & Bloei mei 2025
Tekst (bewerkt): Katja Staring
Beeld: Sandra Verkic en Katja Staring

Katja’s Vijveravontuur: Van vrachtwagen tot waterparadijs

Om zeven uur ’s ochtends stond Katja’s zware bestelling van Ubbink op de stoep: vijverzeil, beschermvlies en materialen. Dankzij hulp van vrijwilligers uit het lokale voedselbos kreeg ze alles netjes in de kuil. Daarna begon het vullen van de vijver, en kon de natuur haar gang gaan.

Vijver aanleggen? Hier moet je op letten

Voordat je begint:

  • Check het grondwaterpeil: boor tot de vijverdiepte, zodat je geen onverwachte natte voeten krijgt.
  • Let op ondergrondse leidingen: Doe een gratis KLIC-melding via het Kadaster.
     

Wat heb je nodig om een vijver aan te leggen?

  • Spade
  • Eventueel een waterpas en een lange lat bij een aflopend terrein - ook in een ogenschijnlijk vlakke tuin kan er wat hoogteverschil zijn.
  • Vijverfolie (bij voorkeur EPDM, qua duurzaamheid en beperkte milieubelasting de beste optie)
  • Beschermvlies
  • Kruiwagen of emmers/teilen/lege potgrondzakken om de vrijgekomen tuinaarde te vervoeren
  • Schaar
  • Tuinslang
  • Emmer entwater uit naburige poelen
  • Een paar vijvermandjes of plastic plantenbakjes (voor diepe planten), jute en wat kiezelstenen
  • Schoon zand (standaard bouwzand of zand dat onder stoeptegels vandaan komt)
  • Kiezels, bakstenen, leisteen, stronken, of graszoden als randafwerking.
  • Planten

TIP: vaak kun je vijverstenen en -keien gratis afhalen, zie Marktplaats of weggeefhoeken op sociale media

Wanneer een vijver aanleggen?

Een vijver kun je het hele jaar door aanleggen, behalve als het vriest. Het voorjaar is een goede periode, omdat dan de planten en al het waterleven zich goed kunnen settelen en je er meteen het hele seizoen van kunt genieten.

Kleine tuin? Ook een mini-vijver werkt!

Zelfs een poel van 1 vierkante meter of een zinken teil biedt al veel voordelen voor biodiversiteit. Je zult versteld staan hoeveel dieren je trekt met een klein beetje water!

Zelf een vijver aanleggen? Katja laat zien hoe! Folie glad trekken

Stappenplan: Zo leg je je eigen vijver aan

  1. Kies de juiste plek
    Half in de zon, bij voorkeur op een plek waar ’s middags zon is, zodat het water voldoende opwarmt voor amfibieën die dat nodig hebben. Niet direct onder bomen (tegen rottende bladeren).

  2. Bepaal de vorm
    Minimaal 2 m². Creatieve vormen? Kies folie. Ik koos voor een zelfbedachte vorm van ruim 4 vierkante meter, met zeil. Strakke vormen? Kant-en-klare bakken zijn een goed alternatief.

  3. Graven met etages
    Varieer in diepte: 20 cm voor zonnige oevers, 80–100 cm voor veilige overwintering. 

  4. Grond hergebruiken
    Het zand uit de kuil kun je gebruiken voor het ophogen van een border, of tegen een stapelmuurtje scheppen. Houd een paar emmers tuinaarde apart: te gebruiken voor het na aanleg wat bijstellen van de vijverrand.

  5. Leg beschermvlies en folie
    Gebruik bij voorkeur duurzaam EPDM-folie en beschermvlies tegen scherpe steentjes.

  6. Vul de vijver met water
    Voeg een emmer natuurwater uit een lokale poel toe voor natuurlijke organismen (zonder vissen!).

  7. Maak veilige schuilplekken
    Denk aan stapelmuurtjes, snoeihopen of half ingegraven dakpannen. Voor amfibieën is het belangrijk dat er in je tuin diverse plekken zijn waar ze kunnen overwinteren. Kijk verder of je tuin bereikbaar is: zorg dat kikkers en padden een gaatje vinden om doorheen te piepen.

  8. Plant in zones
    Kies voor inheemse planten: zuurstofplanten, oeverplanten en bloemen voor bijen en vlinders.

  9. Laat de vijver biotoop zich ontwikkelen
    Geduld! De natuur herstelt het evenwicht zelf, zonder filters of fonteinen.

  10. Vijveronderhoud
    Verwijder jaarlijks een deel van bladeren en slib. Vul water bij in droge periodes.

�� Volg Katja’s klustuin op Instagram via @groei_en_bloei en @dailygreenspiration voor meer inspiratie!

Zelf een vijver aanleggen? Katja laat zien hoe! Het eindresultaat!

Katja's favoriete vijverplanten

Zone 3 (circa 30-40 centimeter onder het wateroppervlak)

  • Rode dwergwaterlelie (Nymphaea ‘Pygmaea Rubra’; alleen in echt grote vijvers kun je gewone waterlelies toepassen)
  • Waterviolier (Hottonia palustris; zuurstofplant, inheems, belangrijk voor het op peil houden van het zuurstofgehalte in het water)
  • Wit snoekkruid/moerashyacint (Pontederia cordata ‘White Pike’) 


Zone 1 en 2 (circa 10-20 centimeter onder het wateroppervlak)

  • Blauwe virginische lobelia (Lobelia siphilitica)
  • Iris Louisiana ‘Black Gamecock’
  • Grote waterweegbree (Alisma plantago-aquatica), inheems
  • Mattenbies (Schoenoplectus lacustris), inheems
  • Rode kafferlelie (Schizostylis coccinea)
  • Spitsbladige bonte kalmoes, mini (Acorus gramineus ‘Ogon’)
  • Zwanenbloem (Butomus umbellatus), inheems

Langs de vijverrand

  • Baardiris
  • Daglelie
  • Gele lis, inheems
  • Kattenstaart, inheems
  • Kleine echte koekoeksbloem, inheems
  • Op de wensenlijst: dotterbloem en kruipend zenegroen