Tuinexpert Romke van de Kaa schept orde in het overstelpende aanbod van narcissen en tipt de mooiste soorten. En zijn top 6 kun je meteen bestellen!
Het bollen-plantseizoen is voorbij. Daarom is de verkoop gestopt.
Er zijn meer dan 10.000 namen geregistreerd en om overzicht te brengen in die enorme hoeveelheid zijn de verschillende rassen in groepen verdeeld. In de tuin kunnen bloembollen nogal eens voor een teleurstelling zorgen: je plant tulpen of hyacinten en in hun eerste seizoen bloeien die uitbundig. In hun tweede jaar produceren ze meer blad dan bloemen en na drie jaar zijn ze nagenoeg verdwenen. Met narcissen heb je daar geen last van. Die komen niet uit de woestijn van Centraal-Azië, maar voor het grootste deel uit Spanje en Portugal - landen waarvan het klimaat meer met dat van ons overeenkomt. Vooral in het noorden en het westen van het Iberisch schiereiland,waar de depressies vanaf de oceaan het land binnenrollen, regent het bijna net zo veel als hier. Dat geeft meteen een aanwijzing voor de juiste plantplek: goed doorlatende grond die ook ’s zomers niet te veel uitdroogt. Waarbij je als vuistregel kunt toepassen: hoe droger de grond, hoe dieper je de bol plant.
Niet alle narcissen vragen om hetzelfde. Narcissus cyclamineus houdt van vocht. Dit is een klein narcisje met een knalgele trompet en dito bloemblaadjes. Net als bij cyclamen zijn ze achterover geslagen, zoals een boze ezel zijn oren in zijn nek legt. Deze narcis is de moeder van veel moderne rassen, zoals ‘Tête à Tête’, ‘Peeping Tom’, ‘February Gold’ (1) en ‘Jetfire’ (2). ‘Tête à Tête’ is dat narcisje dat je in maart in potjes bij bloemenwinkels en supermarkten koopt. ‘Peeping Tom’ lijkt op zijn wilde voorouder, met teruggevouwen bloemblad, en bloeit het langst van alle narcissen: zes weken. ‘Jetfire’ heeft een knaloranje trompet. Plant er honderd en het is alsof de fanfare langs marcheert. Oranje, en ook de modieuze roze trompetten hebben liever wat schaduw om niet te verbranden.
De Cyclamineus-groep houdt dus van vocht, maar sommige rassen verdragen wat meer droogte, zoals de dichtersnarcissen (Poeticus-groep). Dit zijn afstammelingen van Narcissus poeticus, een wilde narcis uit de Europese bergweiden. Narcissus poeticus is wit met een oranjebruin kroontje (in narscissentaal wordt een korte trompet een cup genoemd, maar wordt de cup nog korter dan heet die een kroon). Het kroontje van de dichtersnarcis lijkt sprekend op een fazantenoog. Dichtersnarcissen bloeien later dan de meeste andere, soms pas in mei, en verdragen redelijk wat droogte. De meest geteelde cultivar heet ‘Actaea’ (3). Alle narcissen ruiken, maar de dichtersnarcis staat bekend om zijn frisse geur.
Deze narcis is helaas uitverkocht
Geel is de kleur van het voorjaar, met forsythia, sleutelbloemen, speenkruid en narcissen, maar niet iedereen is dol op geel. Geen enkel probleem, want naast de dichtersnarcis zijn er meer narcissen met een witte bloem. Die vind je bijvoorbeeld in weer een andere groep: die van de Triandus-narcissen, tamelijk kleine narcissen met sprietig blad en met drie of meer knikkende bloemen aan één bloemstengel. De wilde witte Narcissus triandus ‘Albus’ is niet al te gemakkelijk, maar de wat grotere ‘Thalia’ (4) is misschien wel de beste narcis voor verwildering. De knikkende bloemen, drie of vier aan een steel, ontluiken crèmekleurig, maar verbleken bij het ouder worden naar wit. Het is een sterke groeier die zelfs door een tapijt van klimop heen weet te breken. ‘Thalia’ bloeit laat en kan daardoor gecombineerd worden met boshyacinten - ook al zo’n bol die zich niet door klimop laat knechten. Een kleine narcis die zelfs geelhaters over de streep trekt is de bleekgele ‘Hawera’ (5), met drie tot acht knikkende bloemen aan een stengel. De bloemen lijken licht te geven; op donkere nachten is het alsof de maan schijnt.
Narcis 'Thalia' en 'Hawera' izijn helaas uitverkocht
Wie niet bang is voor geel en wie geur belangrijker vindt dan kleur zou eens in de Jonquilla-groep moeten kijken. Vroeger werden die campernellen genoemd en een enkele oude bollenkweker gebruikt die naam nog steeds. De campernellen zijn al lang in cultuur en op veel 17e-eeuwse bloemstillevens zie je ze afgebeeld. Meestal is dat de dubbele campernel, Narcissus x odorus ‘Plenus’, met goudgele bloemen die op kleine roosjes lijken en die op warme dagen intens geuren. Deze oude soort is bij specialisten nog steeds te koop. De wilde Narcissus jonquilla is lastig te krijgen, maar de geur en het karakter van deze narcis is wel terug te vinden in kruisingsproducten en selecties die nu populair zijn. De bekendste selectie is ‘Baby Moon’ (6) met lichtgele, geurende bloemen in een tros van drie tot zes bloemen. Het kroontje heeft dezelfde kleur als de bloembladeren. ‘Baby Moon’ is een van de laatst bloeiende narcissen, in mei. Campernellen houden meer van warmte dan de meeste andere soorten. In catalogi en op het internet lees ik dat ze geschikt voor verwildering zouden zijn, maar ik moet het bewijs voor die bewering nog zien. Ze eisen een warme standplaats en volle zon. Misschien dat ze verwilderen in grind tegen de zuidmuur van een huis? Op een koele standplaats kan de bloei tegenvallen.
Het bollen-plantseizoen is voorbij. Daarom is de verkoop gestopt.
Je kunt bij G&B nog veel meer zaad bestellen, kijk hier voor ander zaad van groente en sierplanten
Tekst: Romke van de Kaa
Uit Groei & Bloei oktober 2021
