Mulchen betekent niets meer of minder dan het afdekken van de grond. Een lichtdichte mulchlaag (bijvoorbeeld karton of landbouwplastic) kan gebruikt worden om wortelonkruid kapot te krijgen in een overwoekerde tuin. Later, als de wortelonkruiden overwonnen zijn, gaat het vooral om het terugdringen van de (ontkiemende) onkruidzaden die in de grond aanwezig zijn. Die raken namelijk ontmoedigd als ze eerst door een mulchlaag moeten groeien. Maar dat is niet het enige voordeel. Het organische materiaal waarmee je de grond bedekt, zal langzaam verteren. Met als gevolg dat het humusgehalte verbetert en er voedingsstoffen vrijkomen. Afdekken beschermt de grond ook tegen uitdrogen, waardoor watergeven minder nodig is. We zetten hier de materialen waarmee je kunt mulchen op een rij.
Naar artikel over mulchen tegen onkruid in de moestuin
Tekst Vera Greutink
Beeld Remco en Vera Greutink
Wie bomen in zijn tuin heeft, heeft in het voorjaar meestal veel grof snoeiafval. Je kunt de takken versnipperen in een hakselaar en gebruiken als mulch. Omdat hout bij het verteringsproces stikstof aan degrond onttrekt, zijn houtsnippers in principe niet geschikt voor het mulchen van eenjarige planten (die stikstof hard nodig hebben). Maar op elke regel is een uitzondering: onze moestuinburen hebben goede ervaringen met houtsnippers bij tuinbonen. Tuinbonen binden namelijk zelf stikstof uit de lucht, vandaar dat ze hier geen nadelige gevolgen van ondervonden. Daarnaast zijn houtsnippers uitstekend te gebruiken bij bessenstruiken en als halfverharding voor paden.
Cacaodoppen zijn de schillen van cacaobonen, dus afval van de chocolademakerij. Ze komen van ver, maar omdat cacaobonen pas na aankomst in Europa geschild worden,
ontstaat dit afvalproduct feitelijk dichtbij. Cacaodoppen zijn rijk aan voedingsstoffen, die bij een regenbui in de grond terechtkomen. De heerlijke chocoladegeur brengt (schadelijke)
insecten in de war en slakken vinden het niet prettig om over de grove cacaodoppen te kruipen. Grootste nadeel van de cacaodoppen is de hoge prijs. Gebruik ze daarom spaarzaam, bijvoorbeeld bij planten die veel belagers hebben en/of planten die profiteren
van de extra voeding, zoals kolen. Voor hondenbezitters is het goed om te weten dat honden de cacaodoppen soms eten en daar heel ziek van kunnen worden.
Champost ofwel champignonmest is het substraat waarop champignons worden geteeld. Het bestaat voornamelijk uit paardenmest, gips, kippenmest en stro. Na de oogst van de champignons wordt het substraat verhit tot 70 °C, waardoor alle ziektekiemen en onkruidzaden worden gedood. Door de toevoeging van gips is champost rijk aan kalk en dat maakt het minder geschikt voor kalkrijke gronden. Voor zure grond is dit juist een
voordeel. Champost heeft een mooie structuur en is gemakkelijk te verwerken. Het kan bij bijna alle planten worden toegepast.
Ook onkruid leent zich prima als mulch, mits er nog geen zaden gevormd zijn. Gewoon eruit trekken en tussen de groenten of sierplanten op de grond leggen. Doe dit bij voorkeur op een warme zonnige dag, want dan verwelkt het uitgetrokken onkruid snel. Daarnaast kunnen ook de resten van geoogste groenten als mulch dienen. De brede oneetbare bladeren van rabarber bijvoorbeeld, zijn heel geschikt om de grond mee te bedekken.
Omdat een kleine composthoop niet de vereiste temperatuur bereikt om ziektekiemen
en onkruidzaden te doden, is eigengemaakte compost meestal minder geschikt als mulch. Het composteren van gft-afval door de gemeente gebeurt bij een hoge temperatuur, waardoor het grotendeels vrij is van onkruidzaden. De meeste gemeenten bieden deze compost gratis aan.Bij het gebruik van eigen compost kan het mulchen in twee lagen een oplossing zijn: eerst een laag compost, dan een laag onkruidvrij materiaal, bijvoorbeeld stro. De bovenste laag zorgt ervoor dat de ontkiemende zaden
uit de compost ontmoedigd worden. Ze raken uitgeput als ze door een tweede laag heen moeten groeien.
In tuincentra en dierenwinkels worden zakken stro verkocht, maar als je een grotere hoeveelheid nodig hebt, is het meestal voordeliger om bij een boer in de buurt, een manege of via marktplaats een hele strobaal te kopen. Voor tere plantjes is stro te grof, maar voor grotere groenten prima. Traditioneel wordt het gebruikt rond aardbeien en het is ook ideaal om de grond rond courgettes en pompoenen mee te bedekken. Omdat de vruchten dan op het stro in plaats van de grond komen te liggen, is de kans op rotten
aanzienlijk kleiner. Ook bij de teelt van aardappels bewijst stro z’n nut. Aardappels worden
namelijk groen als ze vlak onder de oppervlakte groeien (en daardoor blootgesteld worden aan licht). Een strolaag voorkomt dit. Groene aardappels hebben een groter gehalte aan solanine en zijn eigenlijk niet geschikt voor consumptie.
Wie een gazon heeft, zal geen gebrek aan grasmaaisel hebben. Verspreid
dit in een dunne laag tussen planten, in plaats van het weg te gooien. Grasmaaisel kan zowat bij alle groenten worden gebruikt, maar het mag nooit een dikke laag in één keer zijn, want dan verandert het grasmaaisel in een slijmerige, stinkende massa.
