Hoe kweek ik komkommer?

Hoe kweek ik komkommer?

Een komkommer is niet de makkelijkste plant om te kweken, maar wel heel leuk om te proberen. Ze maakt mooie grote planten met weelderige bladeren en kleine gele bloempjes. En als het goed gaat kun je er veel van oogsten. Komkommers en augurken zijn eigenlijk dezelfde planten: door kruisen en selecteren zijn augurken klein en hard en vooral geschikt voor de inmaak, en komkommers groter, zachter, sappiger en zachtfris van smaak. Zaaien doe je van half april tot half mei. Oogsten vanaf half juli tot einde zomer.

Komkommers kunnen geen vorst verdragen. Daarom zaai je ze niet te vroeg. Zaai de zaden tussen half april en half mei voor, de oogst valt dan vanaf ongeveer half juli en duurt tot de planten het in de nazomer door kou of ziekte begeven.

Waar zaai ik komkommer?

Je zaait komkommer binnenshuis voor. Ze kunnen namelijk niet tegen kou, maar ook omdat bijvoorbeeld muizen de zaden erg lekker vinden. Bovendien kunnen komkommerzaden ook heel slecht tegen natte grond (de zaden kunnen dan makkelijk rotten voor ze kiemen). De zaden kiemen bij kamertemperatuur binnen 1 tot 2 weken.

Hoe zaai ik komkommer? 

  1. Je kunt in een potje 2 zaden zaaien en dan later 1 zaailing wegknippen, maar het is handiger om 1 zaadje per potje te zaaien; mocht een zaadje niet opkomen, dan kun je het potje nog voor een ander zaaisel gebruiken, maar mocht elk zaadje dat je in een eigen potje zaait wel kiemen, dan heb je meerdere planten en dus meer opbrengst. 
  2. Komkommerzaailingen kunnen vrij groot worden voor ze naar buiten mogen, je kunt een zaadje het beste in een potje van 9 x 9 centimeter zaaien zodat de zaailing extra wortels kan maken en dus sterker kan worden voor ze naar buiten mag.
  3. Gebruik potgrond die je luchtiger maakt door er een kwart deel grof zand door te mengen (of gebruik kant-en-klare zaai- en stekgrond). Dit helpt voor een betere afwatering zodat de zaden niet rotten. 
  4. Dek de zaden af met ongeveer 0,5 centimeter grof zand of potgrond/zandmengsel. 
  5. Geef de zaaisels zoveel water dat de grond vochtig is, maar de grond mag zeker niet te nat blijven. Zet de potjes met zaden bij kamertemperatuur in een zonnig raamkozijn.

Hoe verzorg ik komkommer?

Vanaf 12 mei (IJsheiligen) en mits de zaailingen groot genoeg zijn (met in ieder geval 2 echte blaadjes naast de 2 kiemblaadjes) mogen de zaailingen naar buiten.
Komkommers houden van veel warmte en kunnen slecht tegen regen en kou, daarom worden ze in Nederland vaak in een kas of platte bak geteeld. Als je die niet hebt kun je misschien iets bedenken en maken waardoor de planten toch wat meer warmte en minder regen krijgen. Denk daarbij aan een afdakje van plastic, of een oude doorzichtige paraplu die je op een stokje vastmaakt, etc..

Grond opwarmen of in pot

In ieder geval kun je de grond waar de komkommer komt een week of 3 van tevoren tijdelijk afdekken met zwart plastic, zo kan de grond al opwarmen voor je de zaailing uitplant. 

Je kunt ook overwegen de komkommer in een pot te telen; een pot kun je wat makkelijker verzetten (naar een warmer, zonniger, droger plekje, onder een afdakje als het regent, etc.). Bovendien is de pot, en de grond in een pot altijd warmer dan de volle grond. Gebruik voor de teelt in een pot een diameter van minimaal 40 centimeter want komkommers zijn grote (slinger)planten. Ze kunnen in de buitenteelt wel 50 centimeter breed en 150 centimeter lang worden.

Om die reden hebben ze ook relatief veel voeding nodig. In een pot met potgrond zit voldoende voeding voor 8 weken, daarna zul je bij moeten gaan voeden zodat de planten kunnen blijven groeien en bloeien en komkommers maken.  
In de volle grond geef je 2 weken voor het uitplanten van de zaailingen voeding. Gebruik een algemene moestuinvoeding, voor zowel de teelt in de volle grond als de teelt in pot, volgens de aanwijzingen op de verpakking.
 

Klimmen of kruipen?

En dan is er nog een belangrijk keuze: een komkommerplant is een slingerplant. Je kunt haar laten kruipen of later klimmen. Laten klimmen is handig in een kas of in een kleine tuin want ze neemt dan weinig ruimte in en de planten kunnen makkelijker opdrogen na een regenbui. Laten kruipen is heel handig als je haar in een platte bak teelt of een afdakje voor haar maakt om haar tegen de regen te beschermen. In een pot kun je haar laten kruipen of laten klimmen. 
Als je haar wilt laten klimmen zul je een hekwerk met staanders en leggers moeten maken waaraan de komkommer kan klimmen.

Als je meerdere komkommerplanten wilt planten, plant ze dan voor de kruipende teelt op 150 centimeter van elkaar en voor de klimmende teelt op ongeveer 60 centimeter van elkaar. Soms moet je de jonge planten wat helpen door de ranken de goede kant op te leiden of ze met een touwtje losjes aan het hekwerk vast te maken. Wanneer de planten eenmaal de goede weg hebben gevonden klimmen en kruipen ze zonder hulp verder. 

Je kunt het verschil tussen een vrouwelijk bloempje (met minivruchtje erachter) en een mannelijk bloempje (zonder vruchtje) heel goed zien. Alleen de vrouwelijk bloempjes kunnen komkommers worden.

En een algemene maar wel heel belangrijke verzorgingstip: geef bij droogte regelmatig water. Grote planten met vrij grote vruchten hebben relatief veel vocht nodig.

De oogst

Oogst een komkommer wanneer die ongeveer 20 centimeter groot is door met een mesje het stukje steel achter de komkommer door te snijden. 
Pluk niet te laat want dan wordt de komkommer dik en groeien de zaden in de komkommer. De komkommer wordt dan minder sappig en een beetje bitter. Bovendien stopt de komkommerplant dan met bloeien en gaat zaden maken en je wilt natuurlijk dat de plant juist weer nieuwe bloemen en vruchten maakt. 

Eet geoogste komkommers van eigen tuin dezelfde dag of bewaar ze maximaal nog 2 of 3 dagen op een koele en donkere plaats. De komkommerplanten begeven het vaak in de nazomer, wanneer er meer regen komt en de planten uitgeput raken, dan kun je de planten uit de grond halen en op de composthoop gooien. 

Tekst en beeld: Diana Stek

Meer in deze categorie