Corylopsis spicata 'Golden Spring'
Corylopsis bloeit in maart, met zachtgele bloemen die bovendien heerlijk geuren. Corylopsis komt vooral goed tot zijn recht tegen een donkere achtergrond, zoals een wintergroene conifeer of heester, of een muur.De zachtgele bloemen laten zich mooi combineren met vroege voorjaarsbolletjes, bijvoorbeeld krokus of Anemone blanda. De Nederlandse naam voor Corylopsis is schijnhazelaar. Die naam slaat op de bladeren van sommige soorten, die net zo groot en rond zijn als van een hazelaar. Corylopsis is familie van Hamamelis. In het wintersilhouet valt op dat de takken niet recht, maar in een zigzag omhoog groeien.
Prunus pendula
Deze plant is veel bekender onder de “oude” naam: P. subhirtella ‘Pendula’. In tegenstelling tot de andere P. subhirtella cultivars, die al in het najaar beginnen met bloeien, bloeit P. pendula alleen in de late winter. De sterk overhangende takken en twijgen dragen dan zeer veel kleine roze bloemen. Het boompje is dan één waterval van bloemen. Houdt van een basische tot lichtzure grond.
Mahonia japonica 'Hivernant'
Globaal zijn er twee groepen Mahonia: voorjaarsbloeiers en winterbloeiers. M. japonica ‘Hivernant’ is een vertegenwoordiger van de zogenaamde winterbloeiers. Vanaf eind februari bloeien de lange trossen bleekgele bloemetjes. Mahonia is wintergroen; de grote samengestelde bladeren zijn groengeel tot lichtgroen. Ze zijn veel minder scherp dan bij die andere winterbloeiende mahoniestruik, M. media. Deze struik houdt van een plekje in de lichte schaduw of halfschaduw. Mahoniestruiken houden niet van kleigrond en hebben een voorkeur voor zand- en veengrond.
Viburnum tinus
Werd V. tinus een jaar of twintig geleden nog beschouwd als kuipplant, nu is het een volwaardige tuinstruik. Het feit dat de plant wintergroen is, de rijke bloei, soms gevolgd door blauwzwarte vruchten en de mediterrane uitstraling maken deze plant waardevol. In sommige gevallen zijn vruchten en bloemen tegelijkertijd in de struik zichtbaar. De witte bloemen staan in schermen en verschijnen vanaf de vroege winter (november) tot begin april. Het is een welkome afwisseling tussen de vele gele en roze tinten in het vroege voorjaar. Het donkergroene blad vormt ’s zomers een mooie achtergrond voor vaste planten of eenjarigen.
Viburnum bodnantense 'Charles Lamont'
Vanaf eind oktober tot in april kunnen we de rijke bloei van winterbloeiende Viburnum bewonderen. V. bodnantense ‘Charles Lamont’ is het onbekendere “broertje” van ‘Dawn’. In tegenstelling tot ‘Dawn’ bloeit ‘Charles Lamont’ al op jonge leeftijd zeer rijk. De bloei valt voornamelijk tussen januari en april. De bloemen van ‘Charles Lamont’ zijn iets groter en een fractie donkerder roze. Bovendien verspreiden ze een heerlijke geur. ‘Charles Lamont’ is een vrij slanke, opgaand groeiende heester die weinig standplaatseisen stelt. Hoewel (zware) snoei verdragen wordt, verdient het aanbeveling de plant zo min mogelijk te snoeien.
Stachyurus praecox
De staartaar is een tamelijk onbekende winterbloeiende heester. Geheel ten onrechte! De planten zijn prima winterhard en bloeien uitbundig in februari-maart. Sommige hebben bont blad, dus ook sierwaarde in de zomer. De klokvormige bloemetjes verschijnen als gele pareltjes in hangende aartjes aan de takken. Alleen ‘Rubriflorus’ heeft enigszins purper aangelopen bloemen. Naast S. praecox, de meest bekende soort, is ook S. chinensis aanbevelenswaardig. Deze soort heeft wat donkerder twijgen en gewoonlijk zijn de bloemen groengeel. Van beide soorten zijn verschillende cultivars op kleine schaal in cultuur. Stachyurus groeit zowel in de zon als halfschaduw. Iedere doorlatende grond zal voldoen.
Rhododendron calophytum
Naast de grote hoeveelheid voorjaarsbloeiende rododendrons is er ook een aantal vroegbloeiende soorten en hybriden. R. calophytum is een wintergroene soort die we niet vaak aantreffen. De bladeren zijn relatief groot en hangen iets omlaag. Daarboven staan de witte bloemen in dichte bundels. De bloemen zijn opvallend rood getekend; een leuk accent. Met z’n vrij grote blad en fraai getekende bloemen is het zeker een aanrader. R. calophytum groeit bij voorkeur in halfschaduw. Iedere goed doorlatende zure tot lichtbasische grond zal voldoen.
Lonicera fragrantissima
Winterbloeiende kamperfoelie is misschien niet erg bekend, maar zeker de moeite waard. De talloze witte bloemen openen in maart en verspreiden een heerlijke fris zure geur. L. fragrantissima is een forse struik met ietwat overhangende twijgen. ’s Zomers is het met z’n dofgroene blad een tamelijk onopvallende struik, eenmaal in bloei kun je hem niet negeren. Het is bij uitstek een plant om achter in de border of in groenschermen toe te passen. Deze heester zal op iedere bodem goed gedijen en verdraagt ook diepe snoei.
Cornus mas
Deze forse heester groeit na vele jaren uit tot een klein boompje met een dichtvertakte ronde kroon. Omstreeks half maart openen de bloemen van de gele kornoelje zich. De kale takken hangen dan vol met kleine zachtgele bloemetjes. Op zich stellen die niet zo veel voor, maar door de massaliteit toont het geheel imposant. In sommige gevallen worden de bloemen in de daaropvolgende nazomer gevolgd door glanzend rode bessen. Het is een gemakkelijke plant die het op iedere doorlatende bodem goed zal doen. Snoei wordt prima verdragen.
Camellia japonica
Met z’n helder gekleurde bloemen steelt de Camellia vanaf de late winter de show. Grote troeven van deze heester zijn het wintergroene blad en de rijke bloei. Het zijn vrij gemakkelijke planten die van een neutrale tot lichtzure bodem houden. Zorg voor voldoende voedingsstoffen en laat de plant niet uitdrogen. Geef de Camellia een enigszins beschut plekje en hij zal ieder jaar rijk bloeien. Er zijn vele bloemvormen, van enkelvoudig tot geheel gevuld als een chrysant. De kleuren variëren van zuiverwit tot donkerrood.
Hamamelis intermedia 'Arnold Promise'
De meeste Toverhazelaars bloeien van eind januari tot half februari. ‘Arnold Promise’ bloeit over het algemeen pas eind februari-begin maart. De goudgele bloei is uitzonderlijk rijk, zelfs bij jonge planten. De groeivorm is breed vaasvormig, het wordt dus geen brede en wat warrige struik. Hamamelis staat het liefst op een windbeschutte plaats in de halfschaduw. De bodem mag niet te kalkrijk zijn en moet voldoende doorlatend zijn.
Tekst en foto’s: Ronald Houtman www.sortiment.nl