Duurzaam snoeien volgens Tinka Chabot

In dit artikel lees je haar tips én ontdek je waarom duurzaam snoeien beter is voor plant én dier. Bekijk ook de gratis Snoei & Groei kalender voor snoeimomenten per plant.

Wie is Tinka Chabot?

Tinka Chabot is hovenier met een passie voor snoeien. Ze werd uitgeroepen tot Duurzaamste Hovenier van 2019, een erkenning voor haar natuurlijke en respectvolle aanpak in het tuinonderhoud. Veel Groei & Bloei-lezers kennen haar nog van de populaire rubriek Niet zo, maar zo, waarin ze snoeifouten en duurzame alternatieven liet zien.

Tinka snoeit planten in hun natuurlijke vorm, met behoud van bloemen en vruchten. Haar missie? Mensen leren kijken naar planten, ze begrijpen én het vertrouwen geven om te durven snoeien. In haar boek Duurzaam Snoeien, met Respect voor Plant en Dier vind je geen eindeloze lijstjes, maar inzichten in waarom, wanneer en hoe je snoeit voor gezonde planten en een biodiverse tuin.

Waarom duurzaam snoeien?

Veel tuiniers denken dat snoeien draait om het strak houden van planten. Volgens Tinka is dat een misverstand. Duurzaam snoeien betekent: kijken naar de plant, begrijpen wat ze nodig heeft, en pas dan ingrijpen. Of zoals ze het zelf zegt: "Snoeien moet niet, het mag."

Belangrijke uitgangspunten van duurzaam snoeien zijn:

• Begrijp hoe planten groeien en reageren op snoei
• Kies het juiste moment in het groeiseizoen
• Respecteer de ecologische waarde van bloemen en vruchten

Door bloemen en vruchten te laten zitten, help je insecten, vogels en andere dieren in je tuin. Zo draagt snoeien bij aan een rijkere biodiversiteit.

Waarom niet snoeien in de winter

Het idee dat je alleen in de winter moet snoeien, komt voort uit oude landbouwgewoonten. Boeren snoeiden toen vooral voor brandhout of gereedschap, niet vanuit plantgezondheid. In het groeiseizoen waren boeren te druk met zaaien, wieden en oogsten, vandaar dat er in de winter werd gesnoeid. Toch wordt dit winterse snoeimoment nog vaak geadviseerd in tuinbladen en online. Snoeien in de winter is praktisch voor de mens, maar minder goed voor de plant.

Voordelen van snoeien in het groeiseizoen

Gelukkig wordt er tegenwoordig steeds beter gekeken naar de reactie van planten op snoeien. In de winter staat de sapstroom stil, en wonden kunnen niet goed worden afgesloten. Hierdoor krijgen bacteriën en schimmels meer kans.

De voordelen van snoeien in het groeiseizoen:

• Bevordert een snelle genezing van snoeiwonden
• Activeert de sapstroom voor herstel
• Vermindert de kans op infecties
• Zorgt voor sterkere en gezondere planten

Wanneer snoeien? Slechts 3 juiste snoeiperiodes

Het kiezen van de juiste snoeiperiode is van groot belang voor de gezondheid van je planten. Tinka Chabot adviseert tuiniers om zoveel mogelijk te snoeien in het groeiseizoen, maar ze maakt ook uitzonderingen. Hieronder de drie belangrijkste snoeiperiodes:

1. Voorjaarssnoei (eind maart – begin mei)

​​Voorjaarssnoei begint eind maart/begin april, afhankelijk van de temperatuur, en kan doorlopen tot begin mei. In deze periode kun je alle planten snoeien die na 21 juni bloeien. Dit zijn in de volksmond de zomer-, najaars- en winterbloeiers. Die vormen de bloemen gedurende het groeiseizoen, waardoor ze altijd aan het uiteinde van de scheuten bloeien (jong hout). Denk hierbij o.a. aan hortensia’s, hertshooi, vlinderstruik en rozen. De meeste hagen die te fors uitgegroeid zijn, kun je in het voorjaar flink terugsnoeien om ze te verjongen, behalve de haagbeuk want die kan bloeden. 

2. Zomersnoei (na 21 juni)

Snoei voorjaarsbloeiers meteen na de bloei om ze gezond en sterk te houden. Die bloei valt voor iedere plant op een ander moment in het voorjaar: vanaf maart tot en met medio juni. Om je planten rustig te houden qua groei, kun je ze het beste snoeien als ze vol in het blad zitten. Dan heeft de plant nog voldoende tijd om rustig uit te lopen en om bloemknoppen te maken voor de bloei van volgend voorjaar. 

Alle hagen kun je na de langste dag snoeien om ze fluffy te krijgen en vooral om ze rustig te laten groeien. 

Let op: de haagbeukhaag kun je alleen in de zomer snoeien om bloeden te voorkomen. Het drastisch verjongen van een haagbeuk is daarom een lastig karwei.

3. Wintersnoei (uitsluitend bij vormbomen)

Snoei alleen vormbomen zoals lei-, knot- en bolbomen in de winter, nadat het blad gevallen is. Dit helpt de bomen om hun energie en reservestoffen efficiënt op te slaan. Door drastische jaarlijkse snoei zullen deze vormbomen nooit bloeien en dus ook geen vruchten dragen. Ze dragen daardoor nauwelijks bij aan de biodiversiteit. Snoei niet als het vriest. De takken worden bij bevriezing bros en mooie snoeiwonden kun je dan niet maken. Daarnaast is de kans op invriezen van de snoeiwond groter.

Wil je precies weten wanneer je welke planten kunt snoeien? Download dan de gratis Snoei & Groei kalender.

Waarom kijken, kijken, kijken cruciaal is voor duurzaam snoeien

Duurzaam snoeien gaat niet alleen om het simpelweg knippen van takken, maar om het begrijpen van de plant en hoe deze op snoei reageert. Het is belangrijk om te kijken naar 

• de natuurlijke vorm van de plant
• hoe de takken groeien
• waar bloemen en knoppen zich vormen

Haar boodschap is duidelijk: snoeien is een kunst die alleen succesvol is als je goed kijkt naar wat de plant nodig heeft.

Uit Groei & Bloei mei 2023
Tekst (bewerkt) Jasker Kamp en Tinka Chabot
Foto: iStock

Over Tinka's boek

Duurzaam Snoeien: een visie op snoeien zonder angst

Met haar boek Duurzaam Snoeien, met Respect voor Plant en Dier wil Tinka tuiniers inspireren en informeren over het snoeien van planten. Haar boek bevat geen lange lijst van snoei-instructies voor specifieke planten, maar biedt inzicht in het proces van snoeien en waarom dit essentieel is voor de gezondheid van je tuin. "Je hoeft geen expert te zijn in plantennamen, maar inzicht in hoe planten reageren op snoei is cruciaal", zegt Tinka.

Word lid van Groei & Bloei

Wil je meer van dit soort inspirerende artikelen lezen? Als lid van Groei & Bloei ontvang je ons tuintijdschrift, kun je deelnemen aan lokale tuincursussen én maak je deel uit van een betrokken tuincommunity.

Word nu lid van Groei & Bloei en sluit je aan bij de groenste tuincommunity van Nederland.

Beeld: Tinka Chabot