Waarom kiezen voor klimplanten?
“Klimplanten zijn slimme groeiers,” vertelt Maaike Eras. “Ze zoeken hun weg naar het licht omdat ze zon nodig hebben om te kunnen bloeien. Bloemen maken kost energie, en dus ook zonlicht. Geef je een klimmer geen ondersteuning, dan wordt het een bodembedekker totdat hij iets vindt om tegenop te klimmen.”
Het is essentieel om de juiste plant op de juiste plek te zetten: zon of schaduw, zelfhechtend of geleid, wintergroen of seizoenskleuren. Elke klimmer heeft zijn eigen manier van groeien:
-
Slingerplanten draaien om een steun (bijv. kamperfoelie).
-
Rankenklimmers zoals druif gebruiken kleine rankjes.
-
Wurgplanten (zoals blauweregen) draaien zich strak vast.
-
Hechtwortels (zoals klimop) hechten aan muur of boom.
-
Kleefvoetjes zoals bij wilde wingerd zorgen voor grip.
-
Haakklimmers zoals rozen gebruiken hun stekels.
-
Leiklimmers (zoals vuurdoorn) leunen graag tegen een rek of muur.
Voordelen van klimplanten voor gevel en pergola
Een groene gevel heeft niet alleen een esthetische meerwaarde. Volgens Maaike zorgen klimplanten voor:
-
Natuurlijke zonwering: bladeren filteren zonlicht en houden je huis koeler.
-
Isolatie: een begroeide gevel warmt minder snel op dan een kale muur.
-
Biodiversiteit: veel klimmers trekken bijen, vlinders, vogels en andere nuttige dieren aan.
-
Droogtebestendigheid: klimmers vanaf de bodem wortelen diep en zijn beter bestand tegen droogte.
Tip: vermijd Hedera (klimop) en kies een karaktervolle klimmer. Gebruik roestig betonijzer als rek – onopvallend én voordelig. Een boomschors- of heidemat helpt om in de eerste jaren snel zichtdicht te groeien.
8 favoriete klimplanten van Maaike Eras
1. Vitis coignetiae – Sierdruif
Gigantisch snel groeiende sierdruif met een ongelooflijk mooie herfstkleur. Stel je voor dat je zo’n plant met enórme herfstkleur thuis ook gewoon in een boom kunt laten groeien. In het najaar hangt-ie met mooie ranken in vurige kleuren omlaag, prachtig gezicht. Hij is niet wintergroen en groeit hard, zowel verticaal als horizontaal. Je hebt snel resultaat.
Pluspunt: snelle groeier, vurige herfstkleuren
Minpunt: sierdruifjes kunnen vlekken geven
Biodiversiteit: bijen, vogels
Standplaats: zon tot halfschaduw
Groeiwijze: rankenklimmer
Afkomst: Japan, Korea
2. Wisteria brachybotrys 'Howick' – Compacte blauweregen
Deze blauweregen kent niet iedereen. Brachybotrys heeft korte, dikke trossen, daarom is deze enorm geschikt voor wat lagere pergola’s bij het terras. De trossen zijn lavendelblauw met een geel hartje en ruiken erg lekker. Denk er goed over na, want het is een wurgplant. Je moet hem lángs een pergola of pijp leiden, niet eromheen. Let bij het leiden dus goed op dat je hem niet te snel laat winden.
Pluspunt: geurende lavendelblauwe trossen
Minpunt: sterke groeier, kan schade geven
Biodiversiteit: veel insecten
Standplaats: zon tot halfschaduw
Groeiwijze: wurgplant
Afkomst: Japan
3. Clematis vitalba – Inheemse bosrank
Deze inheemse bosrank groeit van nature op kleiachtige, kalkrijke grond. Groeit megasnel, liefst over houtwallen en door struiken heen. Een woeste, niet netjes groeiende plant; niet iets voor een kleine, nette, gecultiveerde tuin. In een wildebloementuin met veel inheemse planten past-ie ongelooflijk goed. Na de bloei geeft deze bosrank mooie zaadpluizen, die pas afvallen in het voorjaar en door vogels worden verzameld voor nestmateriaal. Oersterke, veelzijdige plant.
Pluspunt: inheems en robuust
Minpunt: zaait zich sterk uit
Biodiversiteit: zeer rijk
Standplaats: zon boven, schaduw onder
Groeiwijze: rankende bladstelen
Afkomst: Nederland, Europa
4. Parthenocissus quinquefolia 'Golden Autumn' – Gele wilde wingerd
Deze gele wilde wingerd vind ik een waanzinnig fijne plant die zich vanzelf overal vastzet. Eens wat anders dan de rood verkleurende wilde wingerd. Kan in zijn eentje hele schuttingen begroeien en isoleert zodat het binnen niet te warm wordt. Wilde wingerd heeft zo veel voordelen. Mensen zijn er altijd een beetje bang voor. Hij heeft kleefvoetjes en als je hem kwijt wilt, knip je de rank weg en laat ‘em twee weken met rust. Dan borstel je de restanten er zo af. Op steen zie je er niks van terug, maar op verf- en lakwerk moet je de oneffenheden wegschuren. Zolang je zorgt dat-ie niet over het lakwerk groeit, is er geen probleem. Het is een van mijn populairste planten.
Pluspunt: snelle groeier, goede isolatie
Minpunt: lastig op lakwerk
Biodiversiteit: top voor insecten en vogels
Standplaats: zon tot halfschaduw
Groeiwijze: kleefvoetjes
Afkomst: Noord-Amerika
5. Pyracantha coccinea 'Soleil d’Or' – Gele vuurdoorn
Een vuurdoorn met gele besjes. Vuurdoorn hoort bij mijn top 3 van planten die veel doen in je tuin. Zorgt dat vogels nestjes kunnen maken zonder dat katten erbij kunnen tussen de doorns; bloeit met mooie schermbloemen; krijgt daarna megaveel besjes en is wintergroen. Vuurdoorn past zich aan de omstandigheden aan, in een heg, tegen een muur of solitair bijvoorbeeld. Een sterke plant voor in je tuin. Heeft een beetje een oubollig imago, dat mag eraf.
Pluspunt: wintergroen en multifunctioneel
Minpunt: scherpe doorns
Biodiversiteit: bloemen voor bijen, besjes voor vogels
Standplaats: zon tot halfschaduw
Groeiwijze: leiklimmer
Afkomst: Zuid-Europa
6. Actinidia arguta – Kiwibes
Ik krijg veel vraag naar eetbare klimplanten en niet iedereen kent de kiwibes. De vruchtjes zijn kleiner dan kiwi’s en kun je met schil eten, recht van de plant. Ze smaken naar kiwi, hoe rijper hoe zoeter. Je kunt er lekkere jam van maken. Voor de grootste vruchtopbrengst heb je een mannelijke en een vrouwelijke plant nodig, ook al heb je een zelfbestuivende plant. Je kiest kiwibes niet voor de leukheid van de plant, maar echt voor de eetbare tuin.
Pluspunt: eetbare bessen, decoratief
Minpunt: mannelijke én vrouwelijke planten nodig
Biodiversiteit: insecten en vogels
Standplaats: volle zon
Groeiwijze: slingerklimmer
Afkomst: Azië
7. Schizophragma fauriei ‘Angel Wings’ – Compacte klimhortensia
Dit is de Japans-Koreaanse tegenhanger van de Hydrangea anomala petiolaris. Als een gewone klimhortensia gaat bloeien, groeit-ie vaak van de muur af en neemt dus veel ruimte in beslag. Deze Schizophragma groeit veel dichter tegen de muur en maakt daar ook bloemen. Heb je een smalle doorgang dan is Schizophragma een goed idee. In plaats van schijnbloemetjes heeft-ie schijnlepeltjes. Groeit langzamer dan de klimhortensia, dus een beetje geduld.
Pluspunt: bloemen dicht op muur, geschikt voor smalle doorgangen
Minpunt: gevoelig voor slakken
Biodiversiteit: bijen en hommels
Standplaats: schaduw tot halfschaduw
Groeiwijze: hechtwortels
Afkomst: Japan, Korea
8. Lonicera periclymenum ‘Serotina’ – Geurende kamperfoelie
Ik heb de inheemse wilde kamperfoelie genomen en ‘Serotina’ is een cultivar die extra lekker ruikt. Je ziet hem ook in de duinen en hij bloeit met best veel mooie bloemen van juli tot september. Niet geschikt voor strakke tuinen, hij heeft een eigenzinnig karakter. Deze kamperfoelie moet ergens omheen slingeren; tegen de muur moet een hek of palen staan om te slingeren.
Pluspunt: heerlijk geurend, langbloeiend
Minpunt: gevoelig voor luis en meeldauw
Biodiversiteit: vlinders, bijen, vogels
Standplaats: zon tot halfschaduw
Groeiwijze: slingerklimmer
Afkomst: West-Europa
Laat je tuin omhoog groeien
Klimplanten voegen hoogte, structuur en leven toe aan je tuin. Ze zorgen voor verkoeling, privacy, én dragen bij aan een gezonde biodiversiteit. Of je nu gaat voor eetbaar, inheems of geurig – er is altijd een klimmer die bij jouw tuin past.
Meer weten of persoonlijk advies? Bezoek Esveld Tuinontwerp & Advies of kijk verder op groei.nl voor meer inspiratie over tuinontwerp, plantenkeuze en natuurlijke oplossingen.
Uit: Groei & Bloei juli/augustus 2025
Tekst (bewerkt): Janneke Klunder
Beeld: iStock en Esveld
