Op zoek naar een nieuwe boom of struik voor je tuin? Kies bomen die nestgelegenheid en voedsel bieden aan vogels! Bekijk hier de beste vruchtdragende bomen en struiken voor vogels volgens Johan van den Berk, mede-eigenaar van Van den Berk Boomkwekerijen.
Bomen en heesters waarmee je vogels helpt, mogen niet ontbreken vanwege de biodiversiteit, vindt Johan van den Berk. “Het is belangrijk dat er nestgelegenheid is; tegenwoordig is alles maar betegeld en verhard - veel meer dan dertig jaar terug. Daarom is het van belang ook in privétuinen bomen en struiken te zetten die nestgelegenheid geven aan vogels, waarop insecten leven die de vogels eten, of waar vruchten in hangen die ze kunnen gebruiken. Aanwezigheid van vogels in de tuin is belangrijk, want ze maken de grond los om wormen, meikeverlarven en van alles op te eten in je tuin. En ik denk dat mensen het, net als ikzelf, ook heel leuk vinden als er vogels zijn.”
“Voor deze acht heb ik gekeken naar inheemse soorten, maar koos ik ook enkele niet-inheemse. Ik heb bewust bomen gepakt die niet zo groot worden, voor in de wat kleinere tuinen. Deze acht zijn als hoogstam verkrijgbaar, en tegenwoordig worden veel soorten als meerstammige gekweekt. Een meerstammige boom heeft een iets natuurlijker, organische uitstraling, dat kan een heel ander effect geven in je tuin.”
Uit: Groei & Bloei oktober 2024
Tekst Janneke Klunder, beeld Van den Boom Boomkwekerijen e.a.
Johan van den Berk werkt al bijna 30 jaar bij familiebedrijf Van den Berk Boomkwekerijen. Het bedrijf is gespecialiseerd in het kweken van laanbomen, coniferen, struiken, vormbomen en solitaire bomen.
‘Krentenboompje is in ieder seizoen mooi: hij bloeit helderwit in het voorjaar, heeft ’s zomers bessen en dicht, groen loof, in het najaar geeft-ie een heel mooie herfstkleur, en ’s winters heb je een geweldig wintersilhouet. Een van de weinige soorten die alle seizoen wat te bieden heeft. Je kunt hem zo opknippen dat je eronderdoor kunt kijken, een spectaculair effect.’
Foto: iStock
‘Gele kornoelje is inheems in Zuid-Europa, maar komt tegenwoordig in veel tuinen voor. Zijn stam vind ik mooi, die bladdert lekker af als de boom wat ouder begint te worden. In het voorjaar heb je de gele bloei; het is een van de vroegste bloeiers. Op de eerste mooie dagen beginnen de eerste insecten te vliegen; hommels zijn als eerste wakker en vliegen op Cornus mas. Dankzij de dichte kroon biedt hij nestgelegenheid voor vogels. Van de bessen kun je jam en sap maken.’
Foto: iStock/Lex20
‘Ik kies deze uitheemse meelbes, want inheemse zijn vrij gevoelig voor schurft en bacteriën. ‘Dodong’ is een van de gezondste sorbussen die tegenwoordig verkrijgbaar is. Heeft een groot samengesteld blad dat er een beetje leerachtig en glanzend uitziet. Groeit harder dan de meeste andere sorbussen en heeft grotere bloemschermen. In de herfst wordt het blad diep feloranje, een vlammende kleur, en komen de vruchten. Die blijven hangen en worden gegeten door Europese vogels. Wil je een boom midden op je gazon die echt staat te pronken, knip hem dan op om er onderdoor te kunnen kijken.’
‘Gewone beuk loopt uit met heel dunne, fijne blaadjes. Er bestaan bijna geen bomen die zo’n dun blad hebben als deze, net een vloeipapiertje. Kan een grote boom worden, maar is goed als haag te snoeien en biedt dan nestgelegenheid voor vogels. Beuk is de moederplant van de grote meikever; die eten vleermuizen graag in het voorjaar. De larven worden veel door kauwen gegeten. Als je zegt: ik wil een biodiverse boom, is de beuk een hele goeie.’
Foto: iStock
Zaailing Prunus avium wordt iets groter dan andere Prunus-cultivars en heeft een dichte, breed uitgroeiende kroon die lekker veel schaduw geeft. Vogels als spreeuwen en merels houden erg van de kersen, die ze eten als ze net oranje zijn. Ze pikken een keer in zo’n vrucht voor een hap. Voor ons moeten de kersen twee weken langer rijpen tot ze rood zijn. Wil je er zelf van eten, moet je er iets overheen spannen. Pluk je zelf niet dan eten vogels ze allemaal van de boom af.’
‘Je denkt misschien niet zo snel aan een boomhazelaar als boom voor vogels. Er vallen zachte bolsters uit waar de hazelnoten inzitten, je hebt zo een emmer vol geraapt. Wees er wel op tijd bij, want muizen zijn er gek op - net als vogels zoals spechten. Die pakken een nootje, nemen dat mee naar een andere boom, stoppen het in een gaatje en gaan het kapot zitten tikken. Boomhazelaar heeft ’s winters een prachtig gestileerde kroon waar je doorheen kunt kijken. De schors, met grillige schorsplaatjes die lijken op kurk, voelt in de winter warm en zacht aan.’
‘Sierlijke fruitboom die uitloopt met roze-witte bloemen. Als mispel ouder wordt, lijkt de ruwe stam een beetje op een kurkentrekker. Heeft een heel brede kroon, wordt niet zo groot en past goed in een kleine tuin. Na de bloei verschijnen de vruchtjes; kleine appeltjes die uitgroeien tot mispels. Die zijn in oktober rijp en blijven hangen. Als je ze, nadat het een keer heeft gevroren, van de boom haalt, zijn ze zacht en plakkerig. De smaak is een kruising tussen appeltaart en appelmoes. Maar in november zijn veel vruchten opgegeten door vogels en kleine zoogdieren.’
‘Dit is een kleine, gezonde boom. Als een van de weinige van alle malussen heeft-ie weinig last van schurft of bladziekte (meeldauw). ‘Evereste’ heeft enkelvoudige, helderwitte bloemen, dus hij wordt veel bevlogen door insecten. De oranje appeltjes komen in het najaar en blijven tot ver in de winter hangen - dan beginnen vogeltjes ook aan de appeltjes te pikken. Een mooi boompje om in je tuin te zetten met een prachtig wintersilhouet.’
