Geen groter plezier dan zelf eenjarigen opkweken uit zaad. Voor Margriet Kortenoeven van Kwekerij Margriet begin het zaaiseizoen al vroeg. Ze stelt mooie eenjarigen voor die je goed kunt zaaien en direct hier kunt bestellen. Zaai je mee?
IJslandse papavertjes zijn schattig, te leuk, deze lentebloeiers kennen geen haters. De vrolijke kleuren laten je denken dat de zomer al volop is begonnen. Het zaaien van deze soort mag zelfs al in het najaar. Buiten, tegelijk met het planten van de voorjaarsbollen. Je zaait ze dan in de vollegrond op een zonnig plekje. Hark de zaden heel licht in want het zijn lichtkiemers.
Zaai je in januari-februari, dan kun je het beste kiezen voor kartonnen zaaitrays of een eierdoosje. Het voordeel daarvan is dat je de jonge planten - na opkomst en wat doorgroei - direct kunt uitplanten in de tuin. Papavers houden er niet van om te worden verplant en dat geldt ook voor de jonge zaailingen. De beste plek in de tuin is zonnig tot half zonnig en voedzaam. In tegenstelling tot andere papavers en klaprozen is de IJslandse papaver wél geschikt als snijbloem. Van de lente tot ver in de zomer verschijnen de bloemen. Als je de uitgebloeide bloemen wegknipt, wordt de bloei verlengd. Laat ook zaden rijpen en je zult zien dat deze plant zich uitzaait. Zeer welkom!
De geurende, klimmende siererwt kan binnen al in februari worden gezaaid. Ik koos voor ‘Painted Lady’ en ‘Almost Black’, die staan prachtig bij elkaar. ‘Painted Lady’ is al een beproefd oudje. Geurt! Bloeit wat vroeger, eind mei kunnen de eerste bloemen al verschijnen. ‘Almost Black’ is een moderne variëteit. Grotere bloemen, langere stelen en bijzonder geschikt als snijbloem. Geurt ook heerlijk!
Het zaaien van Lathyrus is vrij makkelijk. De grote zaden zijn goed te hanteren, sommige mensen weken de zaden een nachtje in wat lauw water om de kieming van het harde erwtje te bevorderen. Een mooie manier om Lathyrus te zaaien is in lege wc-rolletjes. Zet de rolletjes in een bakje tegen elkaar aan. Vul ze met zaaigrond, gebruik twee zaden per rolletje en dek af met ongeveer 1 centimeter zaaigrond. Geef water in het bakje. Laat de zaden opkomen. Als het plantje mooi stevig is, kan het uitgeplant worden. Met rolletje en al. Geen wortels beschadigd, de plant kan vrij doorgroeien. Voor een goede ontwikkeling van Lathyrus is voedzame grond noodzakelijk. Het zijn schrokoppen. De beste voeding voor Lathyrus is (biologische) vloeibare tomatenvoeding. Wees niet terughoudend in de voeding, ze hebben het echt nodig.
Plant ze uit op een zonnige plek bij een klimrek, oud hekje, schutting, wat maar voor handen is. Ze klimmen en bloeien tot in september. Gegarandeerd de hele zomer een geurig vaasje bloemen in je huis. Plukken moet. Zo blijft de bloei goed doorgaan.
De eenjarige ridderspoor kun je al vroeg zaaien. De zaden kiemen beter en vlotter als ze wat kou krijgen. Wat later zaaien lukt ook, maar de kieming verloopt dan iets onregelmatiger en de bloei zal wat later zijn.
Consolida ajacis is verkrijgbaar in verschillende kleuren. Wit, verscheidene roze tinten en de blauwe ‘Blue Spire’. Blauw blijft toch het meest populair. “Blauw verkoopt”, zeggen kwekers altijd.
Waar de vaste ridderspoor met zijn grote toortsen statigheid en aristocratie uitstraalt, is Consolida een en al speelsheid. Rankend steekt ze overal haar blauwe neusje tussen. Het zaaien van Consolida is echt makkelijk. Een bakje met zaaigrond, zaden, wat water en afwachten maar! Goede plant voor beginners op het zaaipad. De opgekomen planten kun je vrij snel naar buiten doen. Een beetje kou deert ze niet. De hele zomer zal ze bloeien, ongeremd en vrijuit. Een takje blauw in een vaasje lift een heel boeket op. Het jaar erop zul je opnieuw zaailingen aantreffen. Cadeautje! Een knipoog van dat beetje ondeugende blauwtje.
In een aflevering van Gardeners’ World zag ik Rachel de Thame starten met een stukje pluktuin. Ze plantte onder andere de hoge leeuwenbek in een aantal kleuren. Natuurlijk werd twee minuten verder in het programma het resultaat getoond: de leeuwenbekken zes weken later. Wow! Fantastisch! Wat een prachtige kleuren! Had ik onder een steen geleefd? Bij leeuwenbekken, moet ik bekennen, haakte ik meestal af. Ik kweekte alleen de ‘Black Prince’, dat wel. Daarnaast had ik het vooroordeel van veel schreeuwerige mixkleuren. Niet altijd even sophisticated, om in Britse termen te blijven. Ik had ongelijk. Ik werd hebberig en diezelfde avond bestelde ik zaden van hoge leeuwenbekken in de mooiste dubbeltinten.
Leeuwenbekken kunnen vroeg worden gezaaid. De zaailingen groeien na opkomst wat trager door. Dat geduld is meer dan de moeite waard. Want oh, oh, wat een kleurenpracht. Boeketten vol geplukt, de bloemen stonden drie weken mooi op de vaas.
Over het zaaien kan ik vrij kort zijn. Zaai vroeg en heb wat geduld. Moeilijk is het niet. Het geduld wordt beloond, dat beloof ik. Leeuwenbek kan zich zelfs gedragen als vaste plant. Met een beetje geluk komt hij na de winter gewoon terug. ‘Black Prince’ doet dat hier al jaren. Nu maar hopen dat POTOMAC Appleblossom dat ook doet!
In 2022 was er sprake van een zeer warme en droge zomer. Hoewel je dat nooit van tevoren weet, had ik geen beter jaar kunnen kiezen voor de kweek van Venidium. Eind maart zaaide ik deze warmte- en zonaanbidder. Ze kiemden vlot en zeer herkenbaar met hun wollig grijze blad. Wat heeft deze plant me verrast! De grote, meerkleurige bloemen in margrietvorm hebben gekleurde cirkels. Van buiten naar binnen: wit, paarszwarte vegen, oranje, witte meeldraden en een donker hart. Retro all over the place, je waant je in een jaren 70 interieur. Vintage is hot, zelfs in de tuin. De Venidium mekkerde niet tijdens de hittegolven. Ze floreerde. Tot ver in oktober produceerde ze bloemen en vrolijkte ze boeketten op. Tip bij gebrek aan een droge, zonnige plek in de border: plant ze uit in (goed afwaterende) potten en zet die op het zonnigste plekje in de tuin.
Aan de Nederlandse namen groot trilgras of bibbergras zie je al dat dit een beweeglijk grasje is. Het danst, sprankelt en de bloeiknopjes bengelen in de wind. Dit frisgroene grasje is eenjarig, de zaden die in de volle grond vallen zullen in het voorjaar weer opkomen. Nooit hinderlijk, altijd goed. Briza combineert met zijn bescheiden hoogte van 40-50 centimeter heel goed met andere planten. In een boeket staan de stengels heel speels. Briza is makkelijk te zaaien, je hoeft dit ook maar een keer te doen, daarna komt Briza altijd weer gezellig terug.
Niet schrikken van de Latijnse naam. ‘Flame Shades’ heeft, behalve wat verre verwantschap, weinig te maken met een chrysant. Hier geen stoffige kleuren! Integendeel, er wordt gesprankeld in oranje, rood, geel, paars en wit. De bloemen zijn meerkleurig, waarbij de kleuren in foutloze ringen zijn opgebouwd. De makkelijke en rijke bloei maakt ze zeer geschikt voor de pluktuin en hot border. Plukken is een must, zo blijft de plant eindeloos veel bloemen produceren. Ook deze soort is makkelijk te zaaien. Vanaf eind maart binnenshuis of in de kas opkweken. Eind mei uitplanten op een zonnige plek in de border. Een fijne en verrassend vrolijke plant.
Eenjarige klimplanten hebben mijn grote liefde. Als kweker weet ik dat ze heel veel werk opleveren. Elke plant krijgt stokjes en moet worden opgebonden. Als consument geniet ik van de vaart en het gemak waarmee ze in één seizoen gas geven en eindeloos bloeien. Het leeuwenmuiltje, is er zo een. Gezaaid binnenshuis in maart zal hij aanvankelijk wat traag groeien. Maar als de temperaturen stijgen is hij niet meer te houden. Twee meter haalt-ie met gemak. Asarina komt voor in verschillende kleuren. Ik heb zelf de indruk dat de blauwe variant het rijkst en langst bloeit. Een goed instapmodelletje. Een nachtvorst aan het eind van de bloei deert hem ook niet. Staat als laatste nog fier en kleurig. Is ook wel half winterhard te noemen. Soms komt hij gewoon terug na de winter. Probeer hem eens!
Tekst:Margriet Kortenoeven
In het septembernummer 2022 van Groei & Bloei noemde ik ‘Apricot Lemonade’ al bij ‘de favorieten van de kweker’. De zachte kleurencombinatie is geweldig. Pastelgeel met een peachy
hartje. Heel anders dan we gewend zijn. Gewonnen door de Britse firma Thompson and Morgan. Kort na de introductie werd ‘Apricot Lemonade’ meteen Flower of the Year 2020. Nu ik de bloemen drie jaar op rij heb gekweekt, heb ik nog een persoonlijke tip. Zet ze in de zon, maar niet in de felle middagzon. De kleuren zijn veel mooier en dieper als de bloemen ietsje beschut staan tegen het felste zonlicht. Bloeit de hele zomer door, wordt 50-70 centimeter hoog (niet al te hoog dus) en laat zich goed plukken.
Als me gevraagd zou worden wat de populairste cosmea is, dan weet ik het antwoord. Cupcake! We kweken hem al een aantal jaren op de kwekerij. De bloem is een cupje, een rond schaaltje. In het cupje zit het vlinderig hartje dat je bijna als een dubbele bloem zou kunnen zien. De gele meeldraden maken het plaatje af. Cosmos ‘Cupcakes Blush’ is lichtroze (er is ook een
witte variant). Zeer charmant. Als de ‘Cupcakes Blush’ gaat bloeien zul je merken dat er ook platte bloemen tussen zitten. Ongeveer 75% is een mooie cup, de rest een mooie, gewone cosmeabloem. Dat zit in de aard van het soortje. Soms knip ik ze af, om zo alleen de cups te hebben. Meestal laat ik het zo. Het blijft een klein feestje van ongeveer 1-1,25 meter hoog.
Regelmatig hoor ik van klanten de mopper: “Dahlia’s willen bij mij niet”. Vaak heeft dit te maken met slakkenvraat. Voor hen is er nu de mogelijkheid om toch een dahlia-achtige in de
tuin te hebben. Kijk eens naar de foto, donker karmijnrood, gevuldbloemig, het is toch nét een dahlia? Je zou hem na een eerste blik niet meteen verslijten voor een cosmea. En toch
is dat zo. Net zo makkelijk te kweken als alle cosmea’s. De uitstraling in de border is weelderig, een 17e-eeuws bloemenschilderij is er niets bij. Barok en gevuld. Haast niet echt. Het tilt je
boeket naar grote hoogten. Zeer mooi met een fijn grasje. De bolle wangen samen met luchtige halmen geven een groots effect! ‘Double Click Cranberries’ wordt ongeveer 90 centimeter
hoog.
Deze cosmea is nu ongeveer vier jaar op de markt en verovert vele tuinen. De kleur is diep en moeilijk te omschrijven. Roze met oranje vleugen in het hart. Het oranje verkleurt gedurende de dag waardoor er wat fellers, wat abrikozigers en zelfs terracotta te zien is. Echt práchtig. Ik zie de kleur zacht oranje (apricot en peach) steeds meer in verschillende soorten cosmea, wat een oogstrelende ontwikkeling is (bijvoorbeeld ook Cosmos ‘Apricotta’). ‘Xsenia’ wordt ongeveer 60 centimeter hoog. Vertakt mooi en is, zoals alle soorten cosmea, een goede snijbloem.
